Yıllardır tamamlanamayan Van Çevre Yolu Projesi, trafik yoğunluğu, ekonomik kayıplar ve şehir içi yaşam kalitesinde ciddi sorunlara yol açarken; bölge halkı artık kalıcı ve somut çözümler bekliyor.

Türkiye’nin doğusunda yer alan ve bölgenin en büyük illerinden biri olan Van, tarihi ve doğal güzelliklerinin yanı sıra son yıllarda artan nüfusu, gelişen ekonomisi ve büyüyen şehir dokusuyla önemli bir cazibe merkezi haline gelmiştir. Ancak bu gelişime paralel olarak çözülemeyen önemli bir sorun da şehrin gündeminden düşmemektedir: Van Çevre Yolu Sorunu.

Yıllardır tamamlanamayan çevre yolu projesi, hem şehir içi trafiği olumsuz etkilemekte hem de bölge halkı için büyük bir mağduriyet yaratmaktadır. Ekonomik, sosyal ve çevresel boyutları olan bu sorun, sadece bir ulaşım meselesi değil; Van’ın geleceğini doğrudan etkileyen stratejik bir meseledir.

Çevre Yolu Nedir ve Neden Önemlidir?

Çevre yolu, bir şehri çevreleyen ve şehir içi trafiği rahatlatmak amacıyla inşa edilen alternatif ulaşım güzergâhıdır. Genellikle ağır tonajlı araçların şehir merkezine girmeden transit geçiş yapmasına olanak tanır. Bu yollar, hem trafik yoğunluğunu azaltır hem de şehirdeki yaşam kalitesini artırır.

Van gibi hızla büyüyen bir şehirde çevre yolunun eksikliği, birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Özellikle şehir merkezinden geçen tırlar, kamyonlar ve şehirlerarası otobüsler, hem trafiği tıkamakta hem de güvenlik açısından risk oluşturmaktadır.

Van Çevre Yolu Projesi'nin Geçmişi

Van Çevre Yolu Projesi ilk olarak 1990’lı yıllarda gündeme gelmiş, ancak somut adımların atılması uzun yıllar almıştır. 2000’li yıllarda projenin fizibilite çalışmaları tamamlanmış, 2007 yılında ise resmi olarak inşaat sürecine başlanacağı açıklanmıştır. Ancak geçen 15 yıla rağmen proje hâlâ tamamlanamamıştır.

Projenin toplam uzunluğu yaklaşık 41 kilometre olarak planlanmıştır. Bu yol, Erciş yolundan başlayarak Van’ın güneyinden geçip, Hakkâri ve Gürpınar güzergâhlarına bağlanacaktı. Bu sayede şehir içi trafik büyük ölçüde rahatlatılacak, ayrıca şehir merkezindeki hava kirliliği ve gürültü kirliliği azalacaktı.

Neden Tamamlanamıyor?

Van Çevre Yolu’nun bir türlü tamamlanamamasının birkaç temel nedeni vardır:

1. Kamulaştırma Sorunları

En büyük engellerden biri, çevre yolu güzergâhında yer alan arazilerin kamulaştırılması sürecidir. Yolun geçtiği güzergâhta çok sayıda özel mülkiyet bulunmakta ve bu arazilerde yaşanan mülkiyet anlaşmazlıkları, sürecin yıllarca tıkanmasına neden olmuştur.

2. Bürokratik Gecikmeler

Yatırım programlarına alınmasına rağmen ödenek yetersizlikleri, projedeki öncelik sıralamasının değişmesi ve bürokratik engeller, sürecin yavaş ilerlemesine yol açmıştır.

3. Siyasi ve İdari Değişiklikler

Yıllar içinde görev yapan belediye başkanları ve milletvekilleri arasında projenin sahiplenilmesinde istikrarsızlık yaşanmış, bu da projenin öncelik sırasında gerilere düşmesine neden olmuştur.

4. Jeolojik ve Teknik Zorluklar

Van'ın coğrafi yapısı da çevre yolu inşaatı için bazı teknik zorluklar doğurmaktadır. Deprem kuşağında yer alan bir şehir olması nedeniyle, güzergâhın yer altı yapısı ve zemin etütleri ek mühendislik önlemleri gerektirmektedir.

Vatandaşlar Ne Diyor?

Van halkı, çevre yolu sorununun artık kangrene döndüğünü ve yıllardır verilen sözlerin tutulmadığını dile getiriyor. Esnaf, şoförler, minibüsçüler, ticaret erbabı ve sade vatandaş; hepsi bu sorunun bir an önce çözülmesini istiyor.

Özellikle şehir içinden geçen ağır tonajlı araçların neden olduğu trafik sıkışıklığı ve kazalar, vatandaşların günlük yaşamını doğrudan etkilemektedir. Ayrıca bu durum, acil durum araçlarının (ambulans, itfaiye vs.) da zamanında ulaşımını zorlaştırmaktadır.

Ekonomik Etkiler

Van, İran’a açılan Kapıköy Sınır Kapısı sayesinde önemli bir lojistik güzergâh üzerindedir. Ancak çevre yolunun eksikliği, bu potansiyelin tam anlamıyla değerlendirilmesini engellemektedir. Ticaret yollarının kent merkezinden geçmesi, lojistik faaliyetleri yavaşlatmakta ve maliyetleri artırmaktadır.

Ayrıca, çevre yolu tamamlandığında kentin güneyinde yeni sanayi alanları, lojistik merkezler ve konut projeleri de hayata geçirilebilecektir. Bu da Van’ın ekonomik büyümesine ivme kazandıracaktır.

Çözüm Önerileri ve Beklentiler

Van Çevre Yolu sorununun çözümü için atılabilecek adımlar şunlardır:

  • Kamulaştırma sürecinin hızlandırılması ve devlet desteğiyle mağduriyetlerin giderilmesi,

  • Projenin “öncelikli yatırım” statüsüne alınarak bütçe ve kaynakların artırılması,

  • Şeffaf ve denetlenebilir bir takvimle kamuoyunun bilgilendirilmesi,

  • Tüm siyasi partiler ve yerel yönetimler arasında uzlaşma sağlanarak projeye sahip çıkılması.

Van’ın Geleceği İçin Anahtar Bir Proje

Van Çevre Yolu, yalnızca bir ulaşım projesi değildir; aynı zamanda şehrin sosyo-ekonomik gelişimi, çevre düzenlemesi ve yaşam kalitesinin artırılması açısından stratejik bir yatırımdır. Yıllardır çözülemeyen bu sorun, Van’ın modern bir şehir kimliğine kavuşmasının önündeki en büyük engellerden biridir.

Van halkı, artık söz değil eylem beklemektedir. Bu önemli projenin tamamlanması, sadece bugünün değil, gelecek nesillerin yaşamını da doğrudan etkileyecektir. Van’ın büyümesini ve gelişmesini isteyen herkesin ortak talebi, çevre yolunun bir an önce hayata geçirilmesidir.